Γράφει ο Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης π. Μιχαήλ Σαντοριναίος.

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή περιλαμβάνει γεγονότα που συνέβησαν τις δύο πρώτες κοσμοϊστορικές και κοσμοσωτήριες Κυριακές της ιστορίας.
Η “μία τῶν σαββάτων” (Ιωάν. κ΄ 19), η Κυριακή δηλαδή, είναι η ημέρα της μεγαλύτερης νίκης, του λαμπρότερου θριάμβου που είδε ποτέ η κτίση. Ο Αναστημένος Κύριος κατατρόπωσε τον θάνατο, τον διάβολο, την αμαρτία, τη φθορά, τον Άδη.
Σήμερα, η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία δεν εορτάζει μόνο τη σωτήρια ομολογία του πρώην δύσπιστου και δυσκίνητου μαθητή Θωμά, αλλά και “τὰ ἐγκάινια τῆς –καθ’ εβδομάδα ανακυκλούμενης– ἑορτῆς τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως”.
Αυτή η εορτή, η εορτή της λαμπροφόρου αναστάσεως του Κυρίου, ονομάζεται και πρώτη ημέρα ως απαρχή και αιτία όλων των εορτών της Ορθοδοξίας, ονομάζεται όμως και όγδοη ημέρα. “Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτώ…” (Ιωάν. κ΄ 26).
Ονομάζεται ογδόη ημέρα, διότι ο Κύριος δημιούργησε τον θαυμαστό ορατό κόσμο σε έξι δημιουργικές αχανείς ημέρες. Την έβδομη ημέρα σαββάτισε· σταμάτησε· αναπαύθηκε. Η έβδομη ημέρα είναι η ημέρα της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους, αυτή που διανύουμε έως τώρα.
Η όγδοη ημέρα, μετά από αυτήν, θα είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια, καθώς θα έχει μόνο αρχή και όχι τέλος. Η άδυτη και ανέσπερη αιώνια αυτή ημέρα της άληκτης χαράς του Παραδείσου θα αρχίσει από τη στιγμή που θα λήξει η παγκόσμια κρίση κατά τη δευτέρα παρουσία του Κυρίου. Μυστικά όμως ξεκίνησε από την λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, ο οποίος “πρωτότοκος τῶν νεκρῶν ἐγένετο” κατά την πρώτη Κυριακή της ιστορίας.
Ώστε η πρώτη Κυριακή, η ημέρα της ποιοτικής αναστάσεως του Κυρίου μας δεν είναι μόνο η μέρα της αρρητης δόξας του Χριστού αλλά προοιωνίζει και προμηνύει και την κοινή ανάσταση των δικών μας υλικών σωμάτων. Τα σώματα αυτά θα είναι λεπτά, κούφα (=ελαφρά), άφθαρτα και αιώνια, όπως αυτό το σώμα του αναστημένου και δεδοξασμένου Κυρίου, με το οποίο “καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον” των μαθητών (Ιωάν. κ΄ 19).
Για την περίτρανη αξία της, η παμμεγιστη και πανένδοξη αυτή ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου ορίστηκε να εορτάζεται όχι μόνο κατ’ έτος αλλά και κατά εβδομάδα.
Εγκαίνια, λοιπόν, της κατά εβδομάδας εορτής της Αναστάσεως του Κυρίου μας θεσπίστηκε να είναι η Κυριακή του Θωμά, επειδή ο Αναστημένος Κύριός μας μετά τις αρχικές εμφανίσεις Του κατά την πρώτη ημέρα περίμενε για επτά ημέρες και εμφανίστηκε και πάλι στους Μαθητές Του την δεύτερη Κυριακή μετά την Ανάσταση, την ογδόη ημέρα.
Αλλά το ιερό μας κείμενο βρίθει πολλών σπουδαίων νοημάτων.
Θα ξεχωρίσουμε τρία και θα προσπαθήσουμε κατα δύναμη να τα προσεγγίσουμε.

1. Τα λάθη του Αποστόλου Θωμά
Ο Θωμάς, που στα ελληνικά το όνομα του μεταφράζεται Διδυμος, δεν ήταν άπιστος! Δεν ήταν κακός! Ήταν έτοιμος να πεθάνει για τον αγαπημένο του διδάσκαλο: “Ἄγωμεν καὶ ἡμεῖς ἵνα ἀποθάνωμεν μετ᾽ αὐτοῦ” (Ιωάν. ια’ 16), είχε πει πριν την ανάσταση του Λαζάρου.
Ήταν όμως ιδιαζόντως απαισιόδοξος, μελαγχολικός, νοησιοκράτης και πεισματικά ισχυρογνώμων.
Και οι άλλοι μαθητές ηταν δύσπιστοι. Και οι άλλοι μαθητές είχαν βυθιστεί στο μαύρο πέλαγος του φόβου, της απελπισίας και της ολιγοπιστίας.
Δεν βλέπετε;
Καταιγιστικά έρχονται τα χαρμόσυνα μαντάτα από τις ευσεβείς Μυροφόρες γυναίκες, από την αυτοψία του άδειου τάφου, από τις σαφείς προρρήσεις του Κυρίου, από τους δύο προς Εμμαούς πορευομένους μαθητές. Και παρ’ όλα αυτά ακόμη τρέμουν!
“Καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων…” (Ιωάν. κ΄ 19). Ο Νικητής του Θανάτου έχει ήδη θριαμβευσει και αυτοί τρέμουν ότι θα έρθουν οι Ιουδαίοι και θα τους συλλάβουν.
Αλλά επί τέλους, όταν “ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς” και “ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, ἐχάρησαν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον” (Ιωάν. κ΄ 20). Η απιστία τους κατανικήθηκε! Μία νέα πασίχαρη, πνευματική, ουράνια, γενναία ζωή αρχίζει από τη στιγμή αυτή!
Τι πιο φυσικό απ’ το να τρέξουν να το ανακοινώσουν στον καλό τους συμμαθητή, τον Θωμά; “Ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον” (Ιωάν. κ’ 25)
Μα αυτός αμετάπειστος! Αμετακίνητος! Δυσπειθής!
Δεν έχω εμπιστοσύνη σε κανέναν λέει!
“Ὅ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω” (Ιωάν. κ΄ 25).
Μα πόσα λάθη από έναν καλό μαθητή του Χριστού!
Αχ, η έλλειψη της αγίας ταπείνωσης τυφλώνει και τον εξυπνότερο άνθρωπο, και τον πιο καλοδιάθετο μαθητή του Χριστού!
•    Γιατί, Θωμά, δεν είσαι με τους συμμαθητές σου;
•    Γιατί, Θωμά, ακούς μόνο τους λογισμούς σου;
•    Γιατί, Θωμά, δεν πείθεσαι στις Μυροφόρες;
•    Στους δύο μαθητές που πορεύονταν προς Εμμαούς;
•    Στον Πέτρο και τον Ιωάννη που βρήκαν άδειο το μνήμα;
•    Γιατί δεν θυμάσαι ότι ο Κύριος ανέστησε νεκρούς;
•    Γιατί ξεχνάς πως προανήγγειλε ότι θα αναστηθεί την τρίτη ημέρα;
•    Γιατί δεν πιστεύεις τις μαρτυρίες και τις αισθήσεις των φιλαληθών συμμαθητών σου;
Αλήθεια, πού έμαθες ότι και η πλευρά Του έχει πληγή; ρωτά ο ιερός Χρυσόστομος. Από τους μαθητές το άκουσες. Πώς, λοιπόν, πιστεύεις πως ειδον την τρυπημένη πλευρά, αλλά όχι τον αναστημένο Κύριο;
Μην ψάχνεις λογική, αδελφέ μου, στην αμαρτία! Ούτε στην ολιγοπιστία! Ούτε πολύ περισσότερο στην απιστία!
Εάν η ανάσταση του Χριστού αποδεικνυόταν σε κάθε πιστό με εμφανίσεις και ψηλαφήσεις και θαύματα, το θαύμα θα έπαυε να είναι θαύμα και η πίστη θα έπαυε να είναι πίστη.
Όποιος δεν θα πίστευε, θα έπρεπε να χαρακτηριστεί τρελός!
Τότε όμως θα καταλυόταν η ελευθερία του ανθρώπου. Η πίστη θα μεταβαλλόταν σε εξαναγκασμό και κατά συνέπεια θα αφυδατωνόταν απο το ουσιαστικό στοιχείο της άδολης και θυσιαστικής αγάπης και της πρέπουσας αξιομισθίας!
Γι’ αυτό και ο Κύριος μας, στο τέλος της στιχομυθίας Του με τον μαθητή Θωμά που ομολόγησε την θεότητά Του, παρατηρεί και η χροιά της θείας φωνής Του περιέχει μια ευγενική, λεπτή επιτίμηση. “ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες” (Ιωάν. κ΄ 28-29).
Δηλαδή, η δική σου πίστη που στηριζεται στην πείρα των αποδείξεων και της άμεσης εμπειρίας των αισθήσεων είναι κατώτερη από την πίστη που θα επιδεικνύουν οι ανα τους αιώνες μαθητές μου, οι οποίοι θα στηρίζονται μόνο στις μαρτυρίες τις δικές σας, των αυτοπτών και αυτηκόων Μαθητών μου!
Μην σπεύσεις, όμως, να κατηγορήσεις τον ένδοξο απόστολο του Χριστού Θωμά, γιατί αυτός ολιγοπίστησε πριν από τον κατακλυσμο και το βάπτισμα του Αγιου Πνεύματος, που επισυνέβη κατά την γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας, την Πεντηκοστή!
Εγώ κι εσύ ολιγοπιστούμε και το κάνουμε καθημερινά αυτό και μετά το βάπτισμα και το χρίσμα μας αλλά και μετά τη δυσχιλιόχρονη εμπειρία των αείρροων θαυμάτων του Τρισαγίου Θεού, διά των μυστηρίων, των θεοσημειών και των τεράτων που επιτελούνται μέσω των αγίων του Θεού!
Έλα όμως τώρα και πάλι να εισέλθουμε στο υπερώο της Ιερουσαλήμ…

2. Η Ειρήνη που φέρνει ο αναστημένος Χριστός
Ο Θείος Διδάσκαλος είχε μόλις εισέλθει. “Καὶ λέγει αὐτοῖς• εἰρήνη ὑμῖν” (Ιωάν. κ΄ 19).
Τι σημαίνει άραγε ο χαιρετισμός αυτός του ολόλαμπρου αναστημένου Διδασκάλου τους;
Άφωνοι, εμβρόντητοι, σαστισμένοι και φοβισμένοι όσο δεν παίρνει οι μαθητές! Είχαν που είχαν την άφατη θλίψη τους, τον τυρρανικό φόβο τους… Τώρα, να! Εμπρός τους εμφανίζεται κάποιος ξαφνικά αθόρυβα, αυτόματα….
Μοιάζει στον Διδάσκαλό τους!
Μα είναι όμως;
Μήπως είναι φάντασμα;
Ω! ο Θείος ΔΙδάσκαλος! Ο απαράμιλλος καρδιογνώστης!
Πόσο τους πόνεσε!
Όχι! Ούτε θέλει, ούτε αισθάνεται, ούτε πρέπει να τους μαλώσει τώρα για την ολιγοπιστία τους. Για τον φόβο τους. Για τον διασκορπισμό τους!
Έχετε ειρήνη μέσα σας, τους είπε. Ήταν βέβαια ένας συνηθισμένος χαιρετισμός που χρησιμοποιούνταν στην Ανατολή τότε.
Σήμερα όμως, που προφέρεται από το παντοδύναμο θείο στόμα, έχει τελείως άλλο νόημα. Και δύναμη!
Είναι σαν να τους λέει: Καταλαβαίνω καλύτερα από σας, την έκπληξή σας! Τον φόβο σας! Την απορία σας! Σας δίνω, λοιπόν, την ειρήνη Μου!
Η ειρήνη που σας δίνω δεν είναι μια κούφια, αδύναμη ανθρώπινη ευχή! Όχι!
Έχει μέσα της όλη τη θεία ενέργεια και χάρη που προέκυψε από την παντοδύναμη εξιλεωτική σταυρική θυσία μου! Αυτή η ευχή, ο χαιρετισμός μεταβιβάζει σε σας κάτι πρωτόγνωρο!
Την ειρήνη του κάθε πιστού με τον Τρισάγιο Θεό! Την απέραντη και ακύμαντη εσωτερική ειρήνη με τη συνείδησή σας. Την ειρήνη με τους συνανθρώπους σας, την απίστευτη και ανέκλειπτη ειρήνη ακόμη και με τους εχθρούς σας.
Η ειρήνη που σας δίνω τώρα, είναι η ειρήνη που σας υποσχέθηκα στον Μυστικό Δείπνο. Είναι η δική μου ειρήνη που δεν έχει καμία σχέση με την απατηλή και υποκριτική ειρήνη του κόσμου. “Εἰρήνην ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν· οὐ καθὼς ὁ κόσμος δίδωσιν, ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν” (Ιωάν. ιδ΄ 27).
Η ειρήνη η δική μου έχει τέτοια ποιότητα και βάθος που δεν μπορούν να την κατανοήσουν ούτε οι ανώτεροι των αγίων αγγέλων (Φιλιπ. δ΄ 7).
Σας δίνω, λοιπόν, αυτή τη θεία ειρήνη που έχει μέσα της και την θεία και πανσθενουργό χάρη μου, ώστε να καταστείτε νηφάλιοι και ικανοί να προσέξετε τις αποδείξεις της αναστάσεως μου που είναι –όπως προείπαμε– και το προοίμιο της δικής σας αναστάσεως.
Η ευχή αυτή του Κυρίου ενεργοποιήθηκε αμέσως! Οι δέκα μαθητές έγιναν άλλοι άνθρωποι. Ήρεμοι, χαρούμενοι, νηφάλιοι, επιδεκτικοί!
“Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον” (Ιωάν. κ΄ 20).
Και ο Κύριος επαναλαμβάνει τον χαιρετισμό Του!
“Εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· Εἰρήνη ὑμῖν” (Ιω, κ’ 21)
Τώρα θα σας αναθέσω μια ωραία αλλά πολύ δύσκολη αποστολή! Τον ευαγγελισμό όλου του κόσμου!
Οι κίνδυνοι, οι ευθύνες, τα απρόοπτα, οι ανατροπές, οι παγίδες και τα βάρη θα είναι πολλά!
Γι’ αυτό σας καθοπλίζω με μια εσωτερική ειρήνη που θα υπερεπαρκεί όχι μόνο για να μην πτοείσθε και λυγίζετε, αλλά για να έχετε περίσσευμα ειρήνης ώστε να την μεταδίδετε συνεχώς προς όλους!
Με αυτή την ουράνια, την υπερφυσική, θεραπευτική και ακύμαντη ειρήνη καταπλημμυρίζει ο Λυτρωτής κάθε ψυχή χριστιανών ορθοδόξων από την πρώτη στιγμή της βαπτίσεως και του χρίσματος.
Δεν έχουν λόγια οι νεοφώτιστοι να περιγράψουν την ουράνια, εσωτερική και ανεκλάλητη ειρήνη που τους πλημμυρίζει.
Με την ειρήνη επίσης καταστολίζεται η ψυχή μετα απο κάθε γνήσια ειλικρινή και αποφασιστική εξομολόγηση.
Με αυτή την ειρήνη του Χριστού διαποτίζονται μυστικά κατά τη διάρκεια όλων των αγιαστικών πράξεων της Αγίας μας Εκκλησίας οι πιστοι που ζουν με όλες τους τις δυνάμεις τις ιερές τελετές που κατεργάζεται το Πανάγιο Πνεύμα, ειδικά κατά την ώρα της χριστομίμητης λειτουργικής ευχής: “Εἰρήνη πάσι”.
Πολύ περισσότερο η ειρήνη αυτή διαποτίζει την ύπαρξή μας κάθε φορά που “μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης” προσερχόμαστε στα άχραντα μυστήρια.
Η ουράνια αυτή ειρήνη συνέχει τον κάθε γνήσιο πιστό χριστιανό και σαν ένα λεπτό και μεθυστικό άρωμα διαχέεται προς τους γύρω του ανθρώπους ανάλογα με τον βαθμό της μυστικής του ένωσης με τον ειρονηπάροχο Θεό!
Ο Χριστός είναι η πηγή της αληθινής ειρήνης (Ρωμ. ιε΄ 33). Όπου εμφανίζεται Αυτός, έρχεται και η Ειρήνη Του. Όπου βρίσκεται η ειρήνη Του, είναι και ο Χριστός.
Πόσο έχει ανάγκη σήμερα ο ταραγμένος κόσμος μας από αληθινούς χριστιανούς γεμάτους από την ειρήνη του Αναστημένου Χριστού!

3. “Λάβετε Πνεῦμα Ἄγιον”
Επισημάναμε πως η ειρήνη του Χριστού δόθηκε και δεύτερη φορά, ώστε να αναλάβουν οι μέχρι πρότινος έμφοβοι μαθητές το αποστολικό έργο.
Τώρα ο Μέγας Αρχιερέας προβαίνει και στη χειροτονία Τους.
“Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον” (Ιωάν. κ΄ 22).
Τι συνέβη τότε;
Ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού. Αυτός πραγματοποίησε την πρώτη δημιουργία του ανθρώπου. Αυτός πραγματοποιεί τώρα και την αναδημιουργία του.
Όταν ο Θεός “ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν” (Γεν. β΄ 7), ο Αδάμ δεν απέκτησε μόνο τη βιολογική ζωή αλλά και πολλά λογικά και πνευματικά ιδιώματα του Θεού σε μικρογραφία.
Τώρα και πάλι ο αναστημένος Χριστός έχει μπροστά Του τους μαθητές Του που είναι “νεκροὶ τοῖς παραπτώμασι καὶ ταῖς ἁμαρτίαις” (Εφεσ. β΄ 1), όπως τότε είχε το άψυχο σώμα του Αδάμ. Και με τον ίδιο τρόπο τούς δίνει ζωή.
Ο Αναστάς ανασταίνει τους μαθητές Του και διά της οσονούπω συμπαγείσας Εκκλησίας Του θα ανασταίνει και όλα τα νεοεισερχόμενα σε αυτήν μέλη.
Αλλά και κάθε ημέρα ο Χριστός βοά μέσα στην Εκκλησία Του: “οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε” (Λουκ. ιε΄ 24).
Οι πρώην δειλοί, οι πρώην απέλπιδες, οι πρώην κατάστικτοι τοις παραπτώμασι, οι πρώην διαβόητοι αμαρτωλοί, οι πρώην ληστές, οι πρώην διώκτες, οι πρώην δήμιοι, όταν εισέλθουν στην Εκκλησία του Χριστού νεκρανασταίνονται, λυτρώνονται, καινοποιούνται, αναμορφώνονται!
Ακόμη περισσότερο! Η ζωοποιός χάρη του Αγίου Πνεύματος φυτεύει και καλλιεργεί θαυμαστά την αγιότητα!
Ποιος μπορεί να πιστέψει τη θαυμαστή μεταβολή που πραγματοποιεί η χάρη του Αναστάντος μέσα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ!
Σε λίγο διά των Αποστόλων και των διαδόχων τους, τα πνευματικά αυτά θαύματα θα απλωθούν σε όλη την οικουμένη.
Μόνο ένας Θεός αληθινός θα μπορούσε να επιτελέσει τόσα πολλά και τόσο θαυμαστά θαύματα.
Μόνο, να προσέξουμε την προστακτική του Κυρίου: “Λάβετε”.
Το “λάβετε” υποδηλώνει ότι, για να συντελεστούν αυτά τα υπερφυή θαύματα, δεν αρκεί η πανσθενουργός χάρη του Χριστού!
Δεν αρκεί η άπειρη διάθεση Του να σωθούν όλοι οι άνθρωποι.
Χρειάζεται απαραίτητα και η δική μας ολοκάρδια και έμπρακτη αποδοχή.
Άραγε εμείς την προσφέρουμε στον Αναστάντα, που περιμένει να μας αναμορφώσει;

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ